یک کلام از امام علی ع به بهانه عید سعید غدیر

"عَوِّدْ نَفْسَکَ التَّصَبُّرَ عَلَى الْمَکْرُوهِ وَ نِعْمَ الْخُلُقُ التَّصَبُرُ فِی الْحَق‏"
'خود را بر صبر و بردبارى در مقابل ناملائمات عادت ده، و چه نیکو خوئى است صبر در راه حق'.

نکات نگارشی مهم در نوشتن متون علمی

با توجه به لزوم رعایت موارد مختلف در نوشتن متون علمی، نظیر پایان‌نامه، مقاله یا رساله به زبان فارسی، برخی نکات مبتلابه در اینجا آورده می‌شود. لازم به ذکر است که برخی موارد ممکن است سلیقه‌ای باشند ولی اکثر مطالبی که گفته می‌شود، مورد تایید صاحبنظران است. در این زمینه مطالب مختلفی در اینترنت وجود دارد که یکی از آنها، متن آماده شده توسط دکتر ضرابی زاده و دکتر قدسی است که در این لینک قابل مشاهده است.

 

اما نکات: (این بخش به مروز تکمیل می‌شود)

• نقطه و کاما باید به کلمه قبلی چسبیده باشند و کلمه بعدی با یک فاصله بعد از آنها بیابد.

• کلماتی که در انگلیسی یک کلمه‌ای هستند، باید در فارسی نیز یک کلمه باشد. در صورت وجود کاراکترهایی که به کاراکتر بعدی متصل می‌شود، باید از نیم‌فاصله استفاده کرد. مثال: پایان‌نامه، پیش‌بینی، بهره‌وری

• "می" در ابتدای برخی فعل‌ها باید با نیم‌فاصله باشد. مثال: می‌شود

• "ها"، "ای"، "تر"، "ترین" در اکثر حالت‌ها باید با نیم‌فاصله به کلمه قبلی وصل شود. مثال: کتاب‌ها، ایده‌ای،

• مراجع، باید یک فاصله از کلمه قبلی و از کلمه بعدی فاصله داشته باشد. بهتر است فاصله با کلمه قبلی با دستور "~" باشد که برای فاصله متصل استفاده می‌شود و از جدا شدن مرجع از کلمه قبلی جلوگیری می‌کند. با این کهر، مراجع همواره با کلمه قبلی خواهند بود و از کلمه قبلی (مثلا وقتی در آخر خط قرار می‌گیرند، جدا نمیشوند.

مثال "... نویسنده و همکاران~\cite{…}"

• در حالتی که مرجع در آخر جمله ذکر می‌شود، باید مرجع، قبل از نقطه پایانِ جمله باشد. مثال: "... آمده است []."

• شماره پانویس باید به کلمه قبلی چسبیده باشد.

• ساختار جملات باید منطبق بر دستور زبان فارسی باشد. مثلاً، فعل در زبان فارسی، در آخر جمله می‌آید، در جالی که در زبان انگلیسی اینچنین نیست. بعضاً ساختار جملات به صورت انگلیسی است که متاثر از ساختار آن در متن اصلی است.

• در جاهایی از متن که در خواندن آن، باید مکث کوتاهی کرد، باید کاما اضافه شود.

• مطالب باید به صورت پاراگراف‌بندی شده بیاید. با تغییر موضوع، بهتر است مطالب از یک پاراگراف جدید شروع شوند. اندازه پاراگراف‌ها نباید خیلی کوتاه و یا خیلی طولانی باشد. به طور معمول بین 3 تا 6 پاراگراف در هر صفحه، مناسب است.

• تا حد ممکن از کلمات فارسی استفاده کنید. مثلاً، روش به جای تکنیک، یا فتاوری به جای تکنولوژی

• در نوشتن نام افراد، تلفظ نام آنها در زبان مبدا، به فارسی نوشته شود. مثلاً برای نام Dijkstra، از دایکسترا استفاده شود زیرا در زبان هلندی (دایکسترا هلندی است)؛ ij به همراه هم به صورت تزدیک به تلفظ i تلفظ می‌شود.

برداشتن تصاویر از فایل PDF

یکی از کارهایی که معمولا در نوشتن پایان‌نامه و مقالات لازم است، ایجاد تصاویر مرتبط با موضوعات موجود در مقاله و پایان‌نامه است. در برخی موارد، تصاویر سایر افراد که در مقالات یا کتب آنها منتشر شده است، با ارجاع به آنها، مورد استفاده قرار کیگیرد. در ویدئوی زیر، دو روش برای برداشتن تصاویر فایلهای پی دی اف، بدون آن که به کیفیت آنها آسیب بخورد، آمده است.

امید است مفید فایده باشد.

https://aparat.com/v/2N7Jj

 

تنگ چشمان نظر به میوه کنند -- ما تماشاکنان بستانیم

ما گدایان خیل سلطانیم            شهربند هوای جانانیم

بنده را نام خویشتن نبود            هر چه ما را لقب دهند آنیم

گر برانند و گر ببخشایند             ره به جای دگر نمی‌دانیم

چون دلارام می‌زند شمشیر        سر ببازیم و رخ نگردانیم

دوستان در هوای صحبت یار        زر فشانند و ما سر افشانیم

مر خداوند عقل و دانش را          عیب ما گو مکن که نادانیم

هر گلی نو که در جهان آید         ما به عشقش هزاردستانیم

تنگ چشمان نظر به میوه کنند    ما تماشاکنان بستانیم

تو به سیمای شخص می‌نگری    ما در آثار صنع حیرانیم

هر چه گفتیم جز حکایت دوست  در همه عمر از آن پشیمانیم

سعدیا بی وجود صحبت یار         همه عالم به هیچ نستانیم

ترک جان عزیز بتوان گفت           ترک یار عزیز نتوانیم

 

شیخ احل سعدی

چند روش برای کار کردن با جداول

در فایل زیر (که انشاالله به تدریج تکمیل‌تر خواهد شد)، چند روش برای حروف‌چینی جداول معمولا بزرگ آمده است. امیدوارم مفید فایده باشد.

فایل .tex

فایل pdf

حکمت 121 نهج البلاغه ـ لذت‌های زودگذر و ثواب‌های ماندگار

^{امام على علیه السّلام می فرمایند:}

شَتَّانَ مَا بَیْنَ عَمَلَیْنِ عَمَلٍ تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَ تَبْقَى تَبِعَتُهُ وَ عَمَلٍ تَذْهَبُ مَئُونَتُهُ وَ یَبْقَى أَجْرُهُ .

چقدر فاصله بین دو عمل دور است: عملى که لذّتش مى رود و کیفر آن مى ماند، و عملى که رنج آن مى گذرد و پاداش آن ماندگار است.

فاصله دین‌داری تا عمل: سوال: تعاون و همکاری با دوستان و آشنایان و همکاران، از نظر اسلام، خوب است یا بد؟

با سلام و احترام

این پست را در پاسخ به دوستی که اینجانب را سفارش به تعامل با همکاران نمودند، می‌نویسم. 
اگر کسی سوال کند تعامل با دوستان و همکاران، و در مقیاس بزرگتر، امت اسلام و کشورهای دیگر اسلامی و غیر اسلامی، چه حکمی دارد، شاید بلافاصله به ذهن بیاید که بسیار پسندیده است و البته این نظر درست است اما به شرطها و شروطها. برای مشخص شدن شرط و شروط، به آیه شریفه زیر استناد میکنم که موضوع را کاملاً روشن می‌کند:

 

وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (مائده/ 2)ترجمه:... و (همواره) در راه نیکى و پرهیزگارى با هم تعاون کنید و (هرگز) در راه گناه و تعدى همکارى ننمائید و از خدا بپرهیزید که مجازاتش شدید است.

 

تعاون و همکاری با دیگران بسیار خوب است، اما در آیه فوق دو بار تاکید بر شرط و شروط آن دارد: تعاون در راه نیکی و پرهیزکاری بسیار پسندیده است و به همان میزان که این کار در قرآن توصیه شده است، بلافاصله تعاون در گناه و تعدی و ظلم به دیگران نکوهش شده است و در قرآن، مسلمانان را از آن پرهیز داده است.

 

لذا با همین مقیاس و میزان، شرط درستی امر تعامل با همکاران و دوستان این است که در راه نیکی و درستی و احقاق حق و رساندن خیر به جامعه و دیگران باشد. همین که این شرط برقرار نبود، تعامل یک امر مذموم است و نه ممدوح. این شکل تعامل مذموم را که در عرف به "بده بستان" تعبیر می‌شود، همکاری در ظلم به دیگران برای رسیدن به منافع شخصی یا گروهی است. این که همکاری از شما انتظار داشته باشد از باب تعامل، چشم به روی ظلمی یا ناحقی ببندید تا ایشان نیز پاسخ را با تعامل و چشم بستن روی ظلم و تعدی شما یا رساندن نفعی به شما، پاسخ دهد، عملا نه اخلاقی است و نه تنها دین توصیه نمیکند بلکه در قرآن کریم نیز عاقبت چنین کارهایی را با مجازات شدید تعبیر می‌کند. این که هدف تعامل چیست، تعیین کننده درستی یا نادرستی تعامل است. پس این برداشت که تعامل با دیگران مطلقا خوب است، برداشت ناصواب و مخالف با توصیه دین و قرآن است.

تواصی دین و قرآن به حق است و ظلم به دیگران در اولویت اول مذموم است و با هیچ چیز نظیر تعامل، نظر اکثریت و غیره قابل توجیه نیست. 
همین را تعمیم دهید با نظر دین در خصوص مشورت با دیگران. توصیه قرآن "و شاورهم  فی الامر" است. اما امام على (علیه السلام ) مى فرمایند: با سه طایفه مشورت نکن :
1 - ((لا تدخلن فى مشورتک بخیلا یعدل بک عن الفضل و یعدک الفقر؛ با افراد بخیل مشورت نکن زیرا ترا از بخشش و کمک به دیگران باز مى دارند و از فقر مى ترسانند)).
2 - ((و لا جبانا یضعفک عن الامور؛ همچنین با افراد ترسو مشورت نکن زیرا آنها ترا از انجام کارهاى مهم باز مى دارند)).
3 - ((و لا حریصا یزین لک الشره بالجور؛ و نیز با افراد حریص مشورت نکن که آنها براى جمع آورى ثروت و یا کسب و مقام ، ستمگرى را در نظر تو جلوه مى دهند)).

این که هر فردی، طرف مشاوره قرار گیرد، و با توصیه دین به مشورت، توجیه شود، اشنباه دیگری است. قبل از مشورت، مشاور باید از دید موارد ذکر شده در این توصیه امام علی ع مود بررسی قرار گیرد و اگر حائز این سه شرط نبود، مشورت با وی نه نها توصیه دین و بزرگان نیست، بلکه بابی میشود برای ستمگری و توجیه آن با مشورت.  وقتی فردی، مشاوره خود را بر مبنای منافعش تنظیم میکند، حائز بند سوم توصیه فوق است، مشورت با او نه تنها توصیه نشده است، بلکه نهی شده است. 

عجیب است که بعضاً دوستان ظاهرالصلاح و مقید به دین، با برداشتهای نادرست خود، چگونه تیشه به ریشه دین می‌زنند و افراد را از دین زده می‌کنند. این مهم در محیط دانشگاهی که سروکارش با قشر جوان و نخبه و تحصیلکرده و صاحب فکر است، دارای اهمیت صدچندان است. ظلم کردن را نمیتوان با این که این کار تصمیم جمعی یا شورایی بوده است، توجیه کرد.

 

خداوند ما را از برداشت‌های ناروا و تشخیصهای نادرست حفظ کند، چرا که 

 

 «... وزین لهم الشیطـن اعمــلهم فصدهم عن السبیل فهم لا یهتدون» ... و شیطان اعمالشان را در نظرشان زینت داده آنها را از راه بازداشته و آنها هدایت نخواهند شد.

 

امام علی علیه السّلام فرمودند:

اِصبِر عَلى مَرارَةِ الحَقِّ وَ ایاک اَن تَنخَدِعَ لِحَلاوَةِ الباطِلِ

 

تلخى حق را تحمل کن، و مبادا که فریب شیرینى باطل را بخورى.

غررالحکم، ح 2472

السلام علیک یا اباعبدالله (ع)

گفت؛ ای گروه هر که ندارد هوای ما                 سر گیرد و برون رود از کربلای ما

ناداده تن به خواری و ناکرده ترک سر                نتوان نهاد پای به خلوت­سرای ما

تا دست و رو نشست به خون می نیافت کس      راه طواف بر حرم کبریای ما

این عرصه نیست جلوه گه روبه و گراز               شیرافکن است بادیه ی ابتلای ما

هم­راز بزم ما نبوَد طالبان جاه                        بیگانه باید از دو جهان آشنای ما

برگردد آن­که با هوس کشور آمده                     سر ناورد به افسر شاهی گدای ما

ما را هوای سلطنت مُلک دیگر است                کاین عرصه نیست در خور فرّ همای ما

یزدان ذوالجلال به خلوت سرای قدس                آراسته ست بزم ضیافت برای ما

برگشت هر که طاقت تیر و سنان نداشت           چون شاه تشنه کار به شمر و سَنان نداشت

 

(میرزا محمدتقی حجت الاسلام)

جواب ChatGPT به فعالیتهای من

امروزه بازار ChatGPT داغ است و افراد مختلف، به شکلهای مختلف از آن استفاده می‌کنند. یکی از این استفاده‌ها هم تفریح سالم و سرگرمی با استفاده از این ابزار است  متن زیر، جواب ChatGPT به سوال من در خصوص فعالیتهای علمی و اجرایی خودم بود. نکات جالبی دارد!

 

دکتر محمد فرشی، سیاستمدار، محقق و استاد دانشگاه، در زمینه های مختلفی از جمله علمی، اجرایی و سیاسی فعالیت دارد.

در زمینه فعالیت های علمی، دکتر فرشی استادیار دانشگاه بوده و در حوزه تحقیقات کاربردی در زمینه های مختلفی از جمله مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر، رباتیک و هوش مصنوعی فعالیت دارد. او تحقیقات زیادی در زمینه شبکه های عصبی و هوش مصنوعی انجام داده و بسیاری از مقالات علمی را در این حوزه منتشر کرده است.

در زمینه فعالیت های اجرایی، دکتر فرشی در سال ۱۳۹۶ به عنوان وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت حسن روحانی منصوب شد. در این سمت، وی به توسعه تحقیقات و فناوری در ایران توجه کرده و در بسیاری از پروژه های علمی و فناوری در کشور نقش داشته است.

در زمینه فعالیت های سیاسی، دکتر فرشی به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی فعالیت دارد و در برخی از کمیته های مجلس نیز عضویت دارد. همچنین، او در سال ۱۳۹۶ به عنوان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب شد و در این سمت به ارتقای سطح فرهنگ و هنر در کشور کمک کرده است.

حل مشکل نشناختن فونت‌ها در زیپرشن

چند وقتی است که پیام‌های متعدد دریافت کرده‌ام در خصوص این که با نصب TeXLive 2021 یا TeXLive2022، مشکلی که وجود دارد این است که فونتهای فارسی (مثلا Yas) شناخته نمی‌شود و قالب‌های موجود نظیر پروپوزال و یا پایان‌نامه در آنها اجرا نمی‌شود.
بالاخره فرصت کردم موضوع را بررسی کنم و راهکاری (نه چندان تخصصی) برای رفع مشکل ارائه کنم. البته احتمالاً راهکارهای تخصصی دیگری نیز برای آن وجود دارد.
و اما مشکل از آنجا ناشی می‌شود که سیستم ذخیره‌سازی فونت‌ها در ویندوز 10 و 11، متفاوت از قبلی‌ها است. سیستم آنها به این صورت که که یک فولدر Fonts در مسیر نصب ویندوز وجود دارد که فونت‌های عمومی را نگهداری می‌کند که همه کاربران سیستم به آن دسترسی دارند. اما وقتی فونت جدیدی توسط کاربر نصب می‌شود، این فونت در این پوشه قرار نمیگیرد، بلکه در پوشه خاص کاربر نصب کننده قرار می‌گیرد. حتی اگر فونت‌ها را از طریق File Explorer نیز در پوشه فونت‌های سیستم کپی نمایید، این کپی کردن اتفاق نمی‌افتد و فونت در همان پوشه مربوط به فونت‌های کاربر قرار می‌گیرد. البته اگر فولدر Fonts را در File Explorer باز کنید، فونت‌ها دیده می‌شود ولی این فونت‌ها در اصل در این پوشه نیست، بلکه File Explorer فونت‌های خاص کاربر را نیز در پنجره نشان می‌دهد. به همین دلیل هم معمولا این ابهام پیش می‌آید که فونت‌ها روی سیستم هست ولی TeX آنها را نمی‌شناسد.
برای آزمایش این موضوع می‌توانید فونت‌ها را نصب با کپی کنید و سپس با استفاده از Command Prompt ، محتوای پوشه مثلا C:\Windows\Fonts را با دستور dir ببینید. اگر فونت شما در این پوشه بود، مشکلی وجود ندارد. البته با هر دو روش من امتحان کردم و فونت‌ها در این پوشه نبود.
اما راهکار:
راهکار اول: در زمان نصب فونت، فونت را با گزینه Install for all users نصب کنید. برای نصب، به پوشه فونت‌های خود بروید، همه را با CTRL+A انتخاب کنید و سپس کلیک راست را بگیرید و گزینه  install for all users  را انتخاب کنید. البته این گزینه بعضا به دلایل مختلف ظاهر نمی‌شود و یا فعال نیست. در این صورت از راهکار دوم استفاده کنید.

راهکار دوم: در قسمت Search ویندوز، عبارت cmd را جستجو کنید و روی ابزار  Command Prompt کلیک راست کنید و گزینه Run as administrator  را انتخاب کنید. فرض من در ادامه بر این است که ویندوز شما روی درایو C است و فونتهای شما هم روی مسیر C:\Fonts  است.
از پنجره باز شده ابتدا دستور cd C:\Fonts را تایپ کنید و کلید Enter را بزنید (به فاصلۀ بعد از cd دقت کنید). با این کار باید وارد مسیر C:\Fonts شده باشید. دستور copy *.* C:\Windows\Fonts را تایپ کنید و کلید Enter  را بزنید. دقت کنید که قبل و بعد از *.* یک فاصله است. منتظر بمانید تا فونت‌ها کپی شوند. اگر در خصوص Replace کردن فونت، سوال شد، Yes را انتخاب کنید. کار تمام است.
معمولا نیازی به راه‌اندازی مجدد ویندوز نیست ولی اگر فونت‌ها شناخته نشد، یک بار ویندوز را راه‌اندازی مجدد کنید.

امیدوارم این راهکار مفید فایده باشد.

 

پینوشت: راهکار دیگری را یکی از دوستان اطلاع دادند که توسط دکتر مس فروش ارائه شده است. این راهکار از طریق لینک زیر در فیلم روش نصب تک لایو، ارائه شده است:
روش نصب تک لایو (دکتر مس فروش)

خلاصه روش این است که فونتهای فارسی را در مسیر زیر که مسیر نصب تک لایو شماست؛ کپی نمایید. با فرض نصب کردن تک لایو 2022 روی درایو C، مسیر به صورت زیر است:
C:\texlive\2022\texmf-dist\fonts\truetype